رمضان در گفتمان مردمشناسی
تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۹۲۶۱۷۲
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی، برگزاری مراسم و مناسک رمضان همراه با عناصر ساختارمند خود به لحاظ وجود باورها، آیینها و رفتارها علاوه بر دارا بودن کارکردهای نمادی و هویتی، فرایند انسجام و پیوستگی اجتماعی در تقرب به درگاه الهی و پیوند بیننسلی در بُعد اجتماعی را به دنبال داشته و از سویی میتواند زمینهساز گفتمان فرهنگی جهانی رمضان را کارسازی کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
حسن سپهرفر، پژوهشگر مردمشناس ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی آذربایجان غربی در یادداشتی نوشت: رمضان ماه نیایش و دعا، ماه عبادت و رستگار شدن، ماه رحمت خداوندی و شناخت انسان و معبودش است که از آن به «بهترین ماهها» یاد میشود، آنچه که بهطور مجمل از منظر مردم شناختی موضوع میتوان برای چنین ماهی اذعان کرد در نگاه اول از منظر اعمال دینی مشغول شدن مردم به ادعیهخوانی و فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی و انساندوستانه مانند خیرات و احسان برای اقوام و مستمندان است که همین امر نشان از صلهرحم و تلاش برای پرهیز از گناه، همدل شدن اشخاص و توجه به حال و هوای مؤمنان و درک یکدیگر از چگونگی تحکیم و وفاق روابط انساندوستانه، اجتماعی، رفتارهای مذهبی و تزکیه نفس و عبادت و... است.
اما آنچه که در رمضان مطرح است علاوه بر جنبههای فردی آن در تکلیف امر الهی برای خودشناسی و تزکیه نفس از منظر انسانشناسی باید اهمیت آن را در مناسک اجتماعی هم دید.
موضوعی که کارکرد آنها در عرصه جمعی و فردی از جمله نکات قابل توجه برای پژوهشگران علوم اجتماعی از جمله انسان و جامعهشناسان دین متصور است.
موضوعی که از دیدگاه گیرتز از یکسو شرایطی را فراهم میکنند که هم موجب حفظ عقاید و باورهای دینی و انسجام جامعه میشوند و از دیگر سو زمینه تحول فرد و ایجاد لحظه مقدسی برای او را فراهم میآورند.
فراگیر بودن این مناسک دینی- آیینی در گستره جمعی مسلمانان و در یک ماه خود نشانگر درک یکدیگر و تلاش برای تغییر است، لبیکی که در اوج صعود زندگی خود بهیکباره در یک مسیر الهی قرار میگیرند تا با تدقیق در کتاب الهی همدیگر را از غنی تا فقیر درک کنند.
اگر مؤلفههای این ماه را اینگونه بسنجیم که تابع بخشی از سنتهای اجتماعی، فرهنگی و عرفی است از قبیل به پیشواز این ماه رفتن از چند روز قبل، یکصدا شدن مردم، احسان، خیرات و پهن کردن سفرههای افطاری در دستگیری فقرا و صلهرحم، یکدل شدن با کتاب آسمانی، شبزندهداری کردن خصوصاً در شبهای احیا و مهمتر از همه وفاق و حرکت جمعی مسلمان در برگزاری نماز روز عید و همچنین سایر مراسم وابسته به آن در زیارت اهل قبور و دید و بازدیدهای بین اقوام خویشان و... تنها اجرای تک الف دینی و مذهبی نیست بلکه در این عرصه، مناسکی اجرا میشود که دارای کارکردهایی است.
کارکردی که تنها حکایت از مهمانی خدا، تغییر و تحول در زندگی فرد یا جمعی نیست، بلکه طی این مراسم و به لحاظ مناسک بودن آن شبکهای از نقشها و روابط اجتماعی را تبیین میکند که علاوه بر یکدل بودن مسلمانان به لحاظ مستتر بودن حس همبستگی و تقویت اجتماعی مسلمانان، راهی است برای تجدید افکار در حرکت بهسوی آموزههای دینی.
رمضان و آیینهایهای آن چه از منظر دینی و چه از منظر فرهنگی و ... مناسکی هستند که میتوان صورت گفتمانی به آن داد، گفتمانی که دارای یک شبکه معنایی یکدست و فراگیر بوده و در کل از شخص فردی به یک برساخته ذهن جمعی تغییر مییابد که دارای ثبات بوده و همه اعمال معطوف به خداوند است.
در نهایت اجرای اینگونه مراسم و مناسک همراه با عناصر ساختارمند خود به لحاظ وجود باورها، آیینها و رفتارها علاوه بر دارا بودن کارکردهای نمادی و هویتی فرایند انسجام و پیوستگی اجتماعی در تقرب به درگاه الهی و پیوند بیننسلی در بُعد اجتماعی را به دنبال داشته و از سویی میتواند زمینهساز گفتمان فرهنگی جهانی رمضان را کارسازی کند.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: آذربایجان غربی ماه رمضان مردم شناسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۲۶۱۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
می گوید: جسد موجود در تابوتها سالم بودند اما...+ عکس | ماجرای ویدئوی جنجالی تابوتهای باستانی خوزستان چیست؟
به گزارش همشهری آنلاین، ویدیوئی از تابوتهای باستانی در محوطه ایلامی جوبجی رامهرمز که کاربران شبکههای اجتماعی میگویند «برای انتقال آنها اقدامی نشده است» در فضای مجازی دست به دست میشود.
کارگری در این ویدیو خطاب به مقامات محلی میگوید که «۱۲ ماه اینجا هستیم. جسد موجود در تابوتها سالم بودند اما به دلیل شرایط بد نگهداری و مراقبت جسدهای باستانی نابود شدند.»
معاون میراث فرهنگی خوزستان در این باره گفت: این تابوتها مربوط به مراحل کاوشهای فصل پنجم در سال ۱۳۹۸ است.
سیدمحسن حسینی اظهار کرد: با صدور مجوز فصل پنجم کاوش از سوی پژوهشگاه میراثفرهنگی کشور، هیأت باستانشناسی به منظور کاوش علمی و نجاتبخشی در محل محوطه تاریخی جوبجی حضور یافت که به دنبال آن، کاوش کاملاً علمی باحضور کارشناسان متخصص باستانشناس و مرمتگر انجام شد که حاصل این کاوشها کشف تعدادی تابوت بود که در بعضی از آنها بقایای اسکلت انسانی وجود داشت.
معاون میراثفرهنگی خوزستان ادامه داد: از همینرو، باحضور کارشناس مرمتگر در هیأت، اقدامات علمی و مرمتی اولیه روی تابوتها و اسکلتها انجام شد و سپس با ساماندهی اصولی، همه تابوتها به منظور اقدامات بعدی از جمله مستندنگاری و مرمت، به کارگاه و آزمایشگاه پایگاه میراثجهانی منتقل شدند که در محیط آزمایشگاهی و کاملاً علمی مطالعات و اقدامات حفاظتی انجام شد و در حال حاضر نیز این تابوتها در انبار قرار دارند و به محض راهاندازی موزه باستانشناسی رامهرمز، همه اشیاء و تابوتها به موزه رامهرمز انتقال خواهند یافت.
وی افزود: از آغاز کار دولت مردمی حفظ و حراست از اموال و اشیای ملی در اولویت کار میراثفرهنگی قرار گرفته و در سال جدید هم به منظور ساماندهی این تابوتها و نیز اشیا و اموال فرهنگی پنج شهرستان دیگر، تامین اعتبار انجام دادهایم.
حسینی با اشاره به ویدیوی منتشر شده، گفت: بعد از گذشت پنج سال دوباره یک خبر که در زمان خود پاسخ داده شده بود را بازپخش کردهاند.
در هر هیئت کاوش باستانشناسی حداقل یک نفر مرمتگر و یک نفر استخوانشناس وجود دارد که اقدامات و موارد حفاظتی اولیه را روی اشیای مکشوف انجام میدهند.
معاون میراثفرهنگی خوزستان خاطرنشان کرد: اشیا و اموال حاصل از کاوشهای جوبجی در محل استاندار و مخزن امن قرار دارند، بخش از کشفیات هم در مجهزترین آزمایشگاههای میراثفرهنگی کشور توسط کارشناسان مرتبط و مجرب در دست بررسی هستند.
کد خبر 848566 منبع: تسنیم برچسبها تاریخ - باستان شناسی خبر مهم استان ایلام